امروز سه شنبه / ۴ اردیبهشت / ۱۴۰۳ | ساعت

شما اینجا هستید   |

انسداد راه هوایی و احیاء قلبی و ریوی

انسداد راه هوایی و احیاء قلبی و ریوی

خفگی ها:
هر گاه به هر دلیل هوای اکسیژن دار نتواند داخل ریه ها شود یا در هوای دم وبازدم اختلال ایجاد شود یا در تبادل اکسیژن بین خون و بافت ها اختلال ایجاد گردد خفگی روی می دهد.
دلایل خفگی:
* انسداد راه هوائی در نتیجه بلع جسم خارجی مثل غذا یا دندان
* انسداد راه هوایی توسط زبان در مصدوم بیهوش (شایعترین علت خفگی در افراد بیهوش افتاد ن زبان به ته حلق می باشد).
* انسداد در نتیجه خونریزی یا بلع استفراغ
* بازگشت محتویات معده به راه هوائی.
* التهاب یا اسپاسم راه هوائی در اثر عفونت ، شوک ازدیاد حس ، سوختگی،گزیدگی و آسم،.
* فشرده شدن گردن مثلا دردارآ ویختگی(ممکن است صدمات نخاعی وجود داشته باشد پس مصدومرا بی جهتتکان ندهید )
* صدمات وارده به قفسه سینه یا زخم های نافذ ویا زخم های قفسه سینه در اثر اصابت اجسام خارجی تیز و برنده به قفسه سینه.
* انواع سکته ها( مغزی و قلبی).
* ورود به محیط آلوده به مواد شیمیائی واستنشاق گاز های آلوده و خفه کننده(انواع گاز های خفه کننده عبارتند از فسژن، دی فسژن ،كلرین ،كلروپیكرین ، سولفید هیدروژن مونو اکسید کربن، متان، اتان پروپان و…).
* استفاده از داروهای خواب آور
* آسیب های وارده به صورت و فک
علایم خفگی:
– گرفتن و چنگ زدن گلو با دست .
– فقدان یا نبود سرفه های موثر.
– ناتوانی در صحبت کردن .
– تنفس صدا دار و اشکال در تنفس .
– عدم توانائی در صحبت کردن.
– کاهش سطح هوشیاری ((GCS
– سیانوزه شدن(حالتی که به علت کمبود یا عدم رسیدن اکسیژن به بافت ها بدن شروع به تغییر رنگ کرده وسبب کبود شدن (آبی شدن)، رنگ پریده شدن و یا خاکستری شدن پوست، لبها و بستر ناخنها که کم کم سراسر بدن را فرا می گیرد).
– بیهوش شدن.
علایم خفگی در نوزادان:
– ناتوانی در گریه کردن و تولید صدا.
– سرفه های ضعیف و غیر موثر
– ناتوانی در تنفس.
– کبود شدن پوست.
دلایل خفگی در بزرگسالان:
– تند غذا خوردن، جویدن ناکافی غذا و برداشتن لقمه بزرگ. بنابراین غذا را قبل از بردن به دهان به قطعات کوچک برش دهید، آرام غذا بخورید و غذا را قبل از بلعیدن کاملا بجوید.
– خندیدن و یا عطسه کردن حین غذا خوردن.
– مصرف الکل قبل و در حین غذا. (با تاثیر برهوشیاری فرد) بنابراین از مصرف الکل قبل و همراه غذا خودداری کنید.
– غذاخوردن با دندانهای مصنوعی لق.
– آسیب فیزیکی به سر و صورت (خون و تورم باعث انسداد حنجره و نای میشود).
– افراد از هوش رفته ممکن است مواد استفراغ شده را استنشاق کنند.
نکته: موارد فوق خفگی به علت انسداد راه تنفسی میباشند. خفگی ممکن است به علت غرق شدگی، گاز منوکسید کربن، گاز شهری، دود و طناب نیز ایجاد گردند که میتوان برای نجات جان مصدوم از عملیات احیا قلبی ریوی بهره برد.

چگونه از خفگی کودکان جلوگیری کنیم:
– از دادن غذاهای سفت و یا اشیائی که امکان دارد در راه هوایی کودک گیر و ایجاد انسداد. کنند خودداری کنید. مثلا از دادن آدامس، دانه ها، آبنبات های سفت، حبوبات، انگور، آجیل، ذرت بو داده، پفک، سبزیجات خام و گوشت سفت به کودکان زیر ۴ سال خودداری کنید.
– غذاها را قبل از دادن به کودک به قطعات ریز برش دهید. به کودک یاد دهید که غذا را کاملا بجود.
– اسباب بازیهایی که دارای اجزاء جداشونده، کوچک و یا شکننده هستند را در اختیار کودکان قرار ندهید.
– بادکنک، کیسه های پلاستیک و فریزر را از دسترس کودکان دور نگهدارید.
– هر گونه شیء ریز و کوچکی که کودک ممکن است به دهان خود ببرد را از دسترس دور نگه دارید. مانند باطری ها، مهره ها، دکمه ها، خودکار و سکه ها.
– هنگام غذا خوردن کنار کودک باقی بمانید و اجازه ندهید نوزاد و یا کودک حین غذا خوردن راه رود.
– پوشاندن سر کودکان با پتو و ملحفه و استفاده از بالش نامناسب نیز میتواند موجب خفگی کودک گردد.
اقدامات لازم در برخورد با خفگی دربزرگسالان ،کودکان و نوزادان(زیر یک سال)
باز کردن راه هوائی در مصدومی که بیهوش نیست:
در مصدومی که بیهوش نیست وراه هوائی او مسدود شده است ( با لقمه یا هرچیز دیگر)
۱- ابتدا او را وادار به سرفه عمیق می کنیم
اگر راه هوائی باز نشد :
۲- از روش ضربه زدن به پشت(با کف دست جمع شده به حالت زمانی که با دست از شیر آب می خوریم بین دو کتف مصدوم می زنیم) که به آن( (Back Blow گفته می شود. (به این صورت که در حالی که مصدوم را به پایین خم کرده اید آرام با قاعده دست چندین ضربه به ناحیه بین دو کتف او وارد می‌کنیم. که این کار باعث می‌شود جسم خارجی بر اثر این ضربات خارج شود (۵ ضربه ) .بعد از این کار دقت می‌کنیم تا ببینیم که جسم بیرون آمده یا نه که با دو انگشت به صورت پارویی جسم را از دهان او خارج می‌کنیم). در مواردی که می تواتد صحبت کند بیشتر کار برد دارد.
اگر راه هوائی باز نشد:
۳- استفاده از مانور هایملخ Abdominal thrusT(HEIMLICH MANEUVER):
که مکانیسم مانور هایملیک به این صورت است:
با فشار وارد کردن زیر دیافراگم و افزایش فشار پشت شیء مسدود کننده، جسم خارجی بیرون می آید. این مانور به عنوان یک سرفه مصنوعی عمل میکند.
نکته:انجام صحیح این مانور نیز میتواند به فرد آسیب برساند.
نکته: تا زمانی که مصدوم قادر به صحبت کردن و سرفه کردن است نبایستی متوسل به این مانور شد. چراکه سرفه قوی میتواند جسم مسدودکننده را خارج سازد نحوه اجرای مانور هایملیش ایستاده بروی بالغین هوشیار:
– ابتدا از مصدوم بپرسید: حلت خوب است؟ میتوانی صحبت کنی؟ چنانچه پاسخها منفی بود مانور را آغاز کنید.
– پشت مصدوم قرار گرفته و بازوان خود را دور وی حلقه بزنید.
– یک دستتان را مشت کرده و در حالتی که شست بطرف داخل است، آن را بالای ناف و زیر استخوان جناغ قرار دهید.
– سپس با دست دیگر مشت خود را محکم نگه دارید.

– مشت خود را بطور ناگهانی، سریع و با نیروی زیاد به سمت داخل و بالا فشار دهید.
– این کار را تا به بیرون پرتاب شدن جسم خارجی تکرار کنید (۵ بار).
-دهان او را بررسی کنید و هر گونه جسم خارجی را بیرون بیاورید.

 اگر پس از سه بار تکرار این مراحل انسداد بر طرف نشدبا شماره ۱۱۵ تماس بگیریدو آمبولانس و کمک پزشکی در خواست کنیدو تا زمان رسیدن کمک به کار خود ادامه دهید.
 و اگر مصدوم هوشیاری خود را از دست داد راه هوایی او را باز کنید و تنفس او را بررسی کنید و در صورت نیاز شروع به تنفس مصنوعی کنید و اگر موفق به دادن تنفس مصنوعی نشدید فورا ماساژ قلبی را شروع کنید تا انسداد بر طرف شود
اجرای مانورهاملیخ(هایملیش=هایملیک) بروی افراد چاق و یا زنان باردار و نوزادان وکسانی که به تازگی عمل جراحی شکمی کرده اند ممنوع است .
نکته :
در افراد چاق(زن یا مرد ) ؛زنان باردار، نوزادان وکسانی که به تازگی عمل جراحی شکمی کرده اند جهت بازکردن راه هوائی مانور هایملیخ ممنوع بوده و به جای آن از مانور CHEST THRUST (مانور فشار سینه ای) استفاده می شود که در بزرگسالان وبزرگسالانی که به تازگی عمل جراحی شکمی کرده اند :
-دستان خود را بدور قفسه سینه حلقه بزنید.
– مشت خود را در وسط استخوان جناغ سینه قرار دهید.
-با دست دیگر مشت خود را محکم نگهدارید و بطور سریع و با نیروی زیاد به سمت عقب بکشید.

اجرای مانور هایملیش بروی کودکان یک تا هشت ساله:
 در کودکان یک تا هشت ساله به کمک یک دست یا بسته به هیکل او با دو دست این مانوررا انجام می دهیم
مانند بالغین است اما باید برای اجرای آن کمرتان را خم کنید و فقط با یک دست انجام میشود. به این صورت که:
۱- پشت مصدوم قرار گرفته و بازوی یک دست خود را دور وی حلقه بزنید.
– همان دستی را که دور او حلقه کرده اید مشت کرده و در حالتی که شست بطرف داخل است، آن را بالای ناف و زیر استخوان جناغ قرار دهید.
– مشت خود را بطور ناگهانی، سریع و با نیروی زیاد به سمت داخل و بالا فشار دهید.
-این کار را تا به بیرون پرتاب شدن جسم خارجی تکرار کنید.

اجرای مانورهایملیخ بروی بالغین بیهوش:

۱- مصدوم را به پشت بخوابانید.چانه را بسمت بالا کشیده و سر را به عقب ببرید.
۲- پاشنه دست را روی وسط شکم بالای ناف درست زیر استخوان جناغ قرار دهید (در زنان باردار و افراد چاق دست را بروی وسط استخوان سینه قرار دهید).
۳- دستها را روی دنده ها و یا انتهای استخوان سینه قرار ندهید چراکه ممکن است به کبد و دنده ها آسیب وارد شود.

۴-دست دیگر را روی آن دست بگذارید و به سمت بالا و داخل ۵ فشار سریع و موثر وارد کنید.
۵ – پس از آنکه اطمینان حاصل شد راه های هوایی باز هستند، باید عملیات تنفس مصنوعی و ماساژ قلبی آغاز گردد.
اجرای مانورهملیش بروی کودکان بیهوش:
روش کار مانند بالغین بیهوش است اما تنها با یک دست فشار وارد میسازید.
اجرای مانور هملیخ بر روی کودکان زیر یک سال:

۱- یک پا را روی صندلی و یا جسم سختی قرار می‌دهیم ،از زانوی خود بعنوان تکیه گاه استفاده کرده، سپس کودک را دمر روی پاخوابانده، سینه نوزاد را با کف دست و فک را با انگشتان نگهدارید. سر نوزاد را به سمت پایین قرار داده و بدن را پایین بیاورید.
۲- با پاشنه دست خود ۵ ضربه محکم و سریع میان دو کتف نوزاد وارد سازید.
۳- چنانچه جسم خارج نشد کودک را طاقباز خوابانده و از ران خود بعنوان تکیه گاه استفاده کنید.
۴-دو انگشت خود را وسط استخوان جناغ قرار دهید.
۵-فشار سریع به سمت پایین وارد سازید تا قفسه سینه ۱/۳ تا ۱/۲ عمق خود فشرده گردد.
۶- یا با انگشتان شصت هر دو دست به قفسه سینه او فشاروارد میکنیم در حالی که بقیه انگشتان هردو دست از طرفین قفسه سینه پشت او را نیز محکم گرفته ایم یا فقط با انگشتان شصت هر دو دست فشار می دهیم .
اجرای مانور هایملیخ برروی نوزادان ممنوع است.
اجرای مانورهملیخ بروی خود:

۱-مشت خود را روی شکم بالای ناف قرار داده و با دست دیگر آن را محکم بگیرید. سپس مشت را سریع بسمت بالا و داخل فشار دهید.

۲- همچنین میتوانید از لبه یک جسم ثابت مثل صندلی و میز استفاده کنید. شکم خود را روی لبه صندلی قرار داده و محکم به سمت پایین فشار دهید.

نکته:چنانچه مصدوم روزهای پس از باز شدن راه هوایی دچار علایم زیر شد، بایستی فورا به پزشک مراجعه کند.چراکه این علایم گویای آنست که جسم جای خارج شدن به درون ریه ها فرو رفته است:
-سرفه های مکرر.
-خس خس سینه.
-پنومونی(سینه پهلو )

ایست قلبی شاهد(آشکار)
 درایست قلبی بعد از ۱۵ ثانیه فرد دچار کاهش هوشیـاری و بعـد از گذشت ۶۰ ثانیه(یک دقیقه)دچار ایست تنفسی می شود، و ۴ تا ۶ دقیقه بعد از ایست قلبی وتنفسی مرگ مغزی رخ می دهد،بنابراین در ایست قلبی شاهـد وقت طلا است ونباید آن را از دست داد.
و این را بدانید که هر دقیقه که از ایست قلبی یک انسان بگذرد ۷ تا۱۰در صد از احتمال زنده ماندنش کم می شود که بعد از گذشت ده دقیقه این شانس به صفر میرسد
ماساژ(احیاء) قلبی در یک فرد بزرگسال به علت ایست قلبی آشکار(شاهد)
 بر اساس توصیه جدید انجمن قلب امریکا؛ کسانیکه شاهد از حال رفتن یک فرد بزرگسال به علت ایست قلبی آشکار هستند باید بدون تنفس دهان به دهان( تهویه) ، سریعاً ماساژ قلبی را شروع کنند. دستورالعمل منتشر شده online در مجله گردش خون (Circulation)بیان میکند که حذف تماس دهان به دهان جهت تنفس مصنوعی، شانس نجات مصدوم به کمک افراد شاهد را افزایش خواهد داد. توصیه میشود افراد با ۱۱۵ گرفته، سریعاً بدون فوت وقت با فشردن مرکزقفسه سینه، ماساژ قلب را آغاز نمایند . این کار را تا زمانیکه مصدوم عکس العمل مثبت نشان دهد(تکان بخورد یا چشمان خود را باز کند ویا آب دهان خود را قورت دهد) ویا دستگاه خودکار دفیبریلاتور خارجی یا پرسنل طب اورژانس برسند ادامه دهند. نتایج چند مطالعه نشان میدهد که پاسخ به ماساژ قلبی تنها( بدون تنفس دهان به دهان) با CPR مرسوم برابر است.تعداد ماساژ قلبی ایده آل در این حالت۱۰۰ بار در دقیقه است و قفسه سینه در هر بار ماساژ حدود چهار تا پنج سانتیمتر به پایین فشار داده میشود.
 هر آن ممکن است برای ما هم اتفاق بیفتد ،تو خیابان،سر کار ،؛در مجالس مختلف ،حین غذا خوردن ،بین همسایه ها، شب یاروز باشد،؛ یک نفر ممکن است جلو ما از هوش برود( مثلا با گذاشتن دستهای خود روی قفسه سینه) و روی زمین بیفتد.
 در این حالت دست پاچه نشوید و باحفظ خونسردی بلافاصله به ۱۱۵ تلفن کنید و سپس با فریاد زدن از دیگران کمک بخواهید. برای اینکه باید بدانید که هر دقیقه که از ایست قلبی یک انسان بگذرد ده درصد از احتمال زنده ماندنش کم می شود که بعد از ده دقیقه این شانس به صفر می رسد. لذا در چنین مواقعی باید بلد باشیم تا وقتی که اورزانس برسد یک کاری بکنیم ، آن هم یک کار حیاتی و بسیار مهم، نجات جان یک انسان.
در مواقع ایست ناگهانی قلبی، وقتی که فردی به شکل شاهد جلو چشم شما داخل منزل یا محل کار ویا توی خیابان به زمین می افتد:
۱- هوشیاری را چک کنید:
*مصدوم را باصدای بلند صدا بزنید
*به شانه های مصدوم ضربه بزنید
اگر مصدوم چشمانش را باز نمی نماید،حرکت نمی کند و صدائی از او شنیده نمی شود بیهوش است.
۲- در خواست کمک کنید:
*با فریاد زدن از دیگران کمک بخواهید.
*با مرکز اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید.
۳- مصدوم را حالت دهید:
*مصدوم را به آهستگی با حمایت گردن به پشت بخوابانید و در کنار او زانو بزنید.
*مصدوم را به روی سطح صاف وسفت بخوابانید.
*سر مصدوم را بالاتر از قفسه سینه قرار ندهید.
۴- راه تنفس را باز کنید:
*احیاگران غیر حرفه¬ای برای باز كردن راه هوایی در تمامی قربانیان فقط مجاز به انجام مانور Head tilt-Chin lift هستند.

در صورت نبود صدمات گردنی : با یک دست سر را به عقب بدهید. با دست دیگر چانه را بالا بکشید.
۵- ماساژ قلبی بدهید:
*قفسه سینه را برهنه کنید.
*احیاگران باید برای انتخاب محل دادن ماساژ قلبی دست خود را در مرکز قفسه سینه بیمار قرار داده واز تلف کردن وقت با بکارگیری روش Rib margin که دیگر توصیه نمی شود خودداری کنند.
*محل بین دو نوک سینه در آقایان یا دو انگشت بالاتر از شکاف جناغ سینه را مشخص کنید.
* در خانمها اگر امدادکر مرد بود از روی لباس زاویه دنده ها (فرورفتگی V شکل) را در پایین سینه لمس کند. سپس پاشنه یک دست را دو انگشت بالاتر از زاویه دنده و روی جناغ سینه(STERNUM) قرار دهد.
*پاشنه یک دست را در محل مشخص شده قرار دهید.
*پاشنه دست دیگر را روی دست اول قرار دهید.
*انگشتان دست اول را با دست دوم به سمت بالابکشید.
*بدون خمیدگی آرنج قفسه سینه را با سرعت ۱۰۰ بار در دقیقه فشار دهید. . انگشتان دست باید بالا نگه داشته شوند. بازوها و آرنجهای دستتان را مستقیم نگهدارید. بدن باید از ناحیه مفصل ران حرکت داشته باشد. (مفصل ران نقطه اتکا و دوران محسوب میگردد).
*قفسه سینه را ۴ تا۵ سانت فشار دهید.
*بعد از هر دفعه ماساژ فشار را از قفسه سینه بردارید تا قفسه سینه به حالت اول بـرگردد(یعنی ۴ تا ۵ سانتی متر به با لا بیاید)
*و با سرعت ۱۰۰ بار در دقیقه وبه مدت ۵ دقیقه متوالی ماساژ بدهید.
*در چنین مواردی این قربانی هنوزهوای کافی در درون ریه‌هایش دارد و فشردن قفسه سینه جریان خون را به مغز ،قلب و سایر اندام‌های حیاتی برقرار خواهد کرد.
 در این فاصله چنانچه بیمار پلک بزند یا آب دهانش را قورت بدهد و تنفس خود به خودی انجام دهد ماساژ قلبی را متوقف می کنیم و او را در وضعیت بهبودی قرار می دهیم.
بعد از ۵ دقیقه ماساژ تنفس وی را کنترل میکنیم چنانچه تنفس نداشت از این مرحله به بعد بیمار را CPR می کنیم که به مدت ۲ دقیقه(۵ سیکل متوالی ۲ تنفس و ۳۰ ماساژ) تنقس وماساژ قلبی میدهیم و به این صورت که :

*راه تنفس را باز کنید.( یک دست به روی پیشانی بگذارید و سر را به عقب بدهید و با دست دیگر چانه را بالا بکشید)

با انگشت شصت و اشاره دست روی پیشانی، بینی مصدوم را بگیرید
*تنفس دهید:
*لبهایتان را روی لبهای مصدوم بگذارید.
* نفس خود را بطور موثرو تا بالا آمدن قفسه سینه مصدوم به درون ریه او بدمید( در عرض ۱ثانیه).
*دهان خود را بردارید وبینی را رها کنید.
*بعد از خروج هوا تنفس دوم را بدمید.
*ماساژ قلبی بدهید:
*دست خود را در مرکز قفسه سینه بیمار قرار داده و ۳۰ ماساژ(با سرعت ۱۰۰ بار در دقیقه) بدهید .
 سپس دو تنفس مصنوعی بدهید واین مراحل را تا دو دقیقه یعنی پنج سیکل متوالی ادامه دهید و بعد از آن،تنفس وی را در کمتر از ۱۰ ثانیه چک کنید و اگر تنفس نداشت این مراحل را بطور متوالی انجام می دهید تا زمانی که ماموران اورژانس وارد شوند یا یک دستگاه شوک‌دهنده (دفیبریلاتور) خارجی برای بازگرداندن ریتم طبیعی قلبی در دسترس قرار گیرد.
 حال چنانچه درحین احیا و یا زمان چک کردن تنفس وی بیمار پلک بزند یا آب دهانش را قورت بدهد و تنفس خود به خودی انجام دهداحیا قلبی و ریوی را متوقف می کنیم و او را در وضعیت بهبودی قرار می دهیم.

*وضعیت بهبودی=ریکاوری(RECOVERY)
 هـنگامی که فردی بحالت بیهوشی و یا نیمه بیهوش بـه پــشت خوابیده باشد، به علت شل بودن عضلات گـردن و زبـان، و خوب عمل نکردن واکنشهای طبیعی که سبب باز بودن راه تنفسی میشود، ممکن است فرد در خطر جدی قرار گیرد. برای پرهیز از این خطر از وضعیت ریکاوری استفاده میشود.
خطرات بیهوشی شامل:
– زبان به عقب برگشته و راه تنفسی را ببندد.
– ممکن است محل ورودی به حنجره بطور خودکار بسته نشود و هرگونه موادی مانند خون و استفراغ وارد نای گردد. این مواد ممکن است با استنشاق پایین تر رفته و با انسداد راه تنفسی باعث ایجاد یک پنومونی شدیدی و خطرناک گردد.
نکته:چنانچه احتمال آسیب به ستون فقرات را میدهید و یا اگر فرد مصدوم بیهوش نیست از وضعیت ریکاوری استفاده نکنید.
نحوه قرار دادن قربانی در وضعیت ریکاوری:

در یک سمت قربانی زانو بزنید.
– دستی که در طرف شما قرار دارد را به حالتی قرار دهید که با بدن قربانی زاویه ۹۰ درجه بسازد.
– دست دیگر قربانی را بطرف مقابل آورده بطوریکه کف دست او زیر صورتش قرار گیر.
– زانوی پای سمت مقابل را بلند کنید.
– به آرامی زانو را بطرف خود کشیده و قربانی را بطرف خودتان بچرخانید.
– مطمئن شوید که زانو با بدن زاویه ۹۰ درجه را میسازد.
– برای اطمینان از باز بودن راه تنفسی سر مصدوم را به عقب کشیده و تنفس او را کنترل کنید.

کنترل وضعیت تنفسی:
– به حرکت سینه و شکم قربانی توجه نمایید. چنانچه حرکتی وجود نداشت و یا حرکت نامنظم و به سختی انجام میگرفت نشانه بسته بودن راه تنفسی است.
– گوش خود را نزدیک دهان یا بینی قربانی ببرید. شما باید بتوانید صدای نفس وی را شنیده و برخورد نفس مصدوم با صورتتان را حس کنید. اطمینان حاصل می کنیم که بیمارتنفس خود به خودی دارد و هر یک دقیقه تنفس او را کنترل می کنیم و بیمار را پایش می کنیم تا اورژانس برسد.

احیاء قلبی وریوی پایه در مصدومین(در محل حادثه)
احیاء قلبی وریوی پایه در مصدومین:
هر کس نفسی را حیات بخشد مانند آن است كه همه مردم را حیات بخشیده است.(قرآن مجید)
 احیـاء قلبـی و ریوی یك مانور حیات بخش است كه به كمك آن تنفس و گردش خون فرد مصـدوم حفظ می شود تا از نرسیدن موادغذایی و اكسیژن به مغز او و مرگ مغزی در فرد جلوگیری شود.این مانور حیاتی می تواند بدون احتیاج به هیچ وسیله اضافی نیز انجام گیرد و انجام صحیح و به موقع آن جان انسانهای زیادی را از مرگ حتمی نجات بخشد .
 آیا می دانید كه چه بسا فردی كه دچـار ایست قلبی تنفسی شده است با انجام صحیح مانـورهای احیاء قلبی وتنفسی می تواند از مرگ حتمی نجات پیدا كند.در مواردی مثل ایست قلبی , غرق شدن , خفگی , مصرف زیاده از حد مواد مخدر و مشروبات الكلی , احیاء قلبی و ریوی می تواند فرد را به زندگی بر گرداند.

* درایست قلبی بعد از ۱۵ ثانیه فرد دچار کاهش هوشیاری می شود و بعد از گذشت ۶۰ ثانیه(یک دقیقه)دچار ایست تنفسی می شود و ۴ تا ۶ دقیقه بعد از ایست قلبی وتنفسی مرگ مغزی رخ می دهد.
پس از آنکه اطمینان حاصل شد راه های هوایی باز هستند، باید عملیاتاحیا قلبی وریوی آ غاز گردد.
نکته: هوای استنشاقی ما ترکیبی از ۷۵ درصد نیتروژن، ۲۱ درصد اکسیژن و ۴ درصد گازهای دیگر همچون دی اکسید کربن است. نکته:هوای بازدم ما حاوی ۸ درصد دی اکسید کربن،۷۱ درصد نیتروژن و ۱۶ درصد اکسیژن است.
نکته: بنابراین در هوای بازدم نیز اکسیژن کافی برای احیا ریوی موجود میباشد.
نکته: مغز نسبت به فقدان اکسیژن بسیار حساس است و در عرض ۶-۴ دقیقه دچار آسیب جدی و مرگ خواهد شد. پس از ۱۰ دقیقه مرگ مغزی کامل میشود.
نکته:نحوه اجرای عملیات احیاء قلبی و ریوی در نوزادان زیر یکسال، کودکان ۸-۱ سال و کودکان و بزرگسالان با سن بالاتر از ۸ سال متفاوت میباشد ولی در همه آنهادر هر سیکل احیاءتعداد۳۰ ماساژقلبی و۲تنفس مصنوعی یکسان است .
قبل از هر چیز ذکر این نکته ضروری است که
مصدومانی که باید احیاء قلبی و ریوی( هم تنفس مصنوعی داده شوند و هم ما ساژ قلبی) عبارتند از:
۱- شیر خواران زیر یک سال
۲- کودکان یک ۱ تا ۸ ساله
۳- مصدومان غرق شدگی
۴- خفگی با اجسام خارجی
۵- کسانی که از ایست قلبی شدن شان چند دقیقه ای (بیش ازیک دقیقه) می گذرد.
الف)احیاء قلبی و ریوی درسن ۸ سال به بالا(بزرگسال) در محل حادثه:
۱- هوشیاری را چک کنید:
*مصدوم را باصدای بلند صدا بزنید .
*به شانه های مصدوم ضربه بزنید.
اگر مصدوم چشمانش را باز نمی نماید،حرکت نمی کند و صدائی از او شنیده نمی شود بیهوش است.
۲- در خواست کمک کنید:
*با فریاد زدن از دیگران کمک بخواهید.
*با مرکز اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید.
۳- مصدوم را حالت دهید:
*مصدوم را به آهستگی با حمایت گردن به پشت بخوابانید .
*در کنار او زانو بزنید.
*مصدوم را به روی سطح صاف وسفت بخوابانید.
*سر مصدوم را بالاتر از قفسه سینه قرار ندهید.
۴-دهان مصدوم را تمیز کنید:
*مصدوم را به یک طرف بچرخوانید، برای پاک کردن راه تنفسی سر را به یک سمت بچرخانید بطوری که چانه بطرف جلو و سر بطرف عقب باشد.
*با دو انگشت ترشحات را خارج کنید، با دو انگشت خود که بصورت قلاب درآورده اید، هرگونه شیء خارجی قابل رویت و لق داخل دهان مصدوم را بیرون آورید.
*هرگز اجسامی که خارج ساختن آنها دشوار است را دستکاری نکنید، چراکه ممکن است شیء بیشتر به داخل نای فرو رود.
۴- راه تنفس را باز کنید:
*احیاگران غیر حرفه¬ای برای باز كردن راه هوایی در تمامی قربانیان فقط مجاز به انجام مانور
Head tilt-Chin lift هستند.
در صورت نبود صدمات گردنی :
*با یک دست به روی پیشانی بگذارید و سر را به عقب بدهید.
*با دست دیگر چانه را بالا بکشید.
مانور دادن سر به عقب و بالاکشیدن چانه(Head tilt-Chin lift)
در صورت شک به صدمات گردنی(از روش بالا کشیدن فک تحتانی وبستن بینی= بالا شدن اصلاح شده فک تحتانی استفاده می کنیم) که:
بالای سر مصدوم قرار بگیرید .
*با سه انگشت دو دست(به چز انگشت شصت و اشاره)،چانه را بالا بکشید.
*با دو انگشت اشاره دهان مصدوم را باز کنید.
*با دو انگشت شصت بینی مصدوم را ببندید.
*گردن را به جلو ،عقب و طرفین حرکت ندهید.
*این روش فقط مخصوص امدادگران حرفه ای است
*احیاگران حرفه¬ای در صورت عدم موفقیت در باز كردن راه هوایی در بیماران ترومایی با مانور jaw thrust به علت اهمیت باز بودن راه هوایی می¬توانند از مانور Head tilt-Chin lift استفاده كنند.

مانور jaw thrust اصلاح شده(Modifed)
۶- تنفس را چک کنید (در مدت ۱۰ ثانیه) :
*نگاه کنید، آیا قفسه سینه و شکم بالا وپایین می رود.
*گوش کنید ،آیا صدای جریان هوا را می شنوید.
*احساس کنید(دقت کنید)،آیا خروج جریان هوا را از بینی یا دهان حس می کنید.
اگر مصدوم نفس نمی کشد، تنفس دادن را شروع کنید.
۷- ضربان قلب را چک کنید.(در مدت ۱۰ثانیه)(مخصوص احیا گران حرفه ای)
*احیاگران غیر حرفه¬ای نباید ضربان نبض كاروتید را چك كنند،بلكه باید بلافاصله بعد از اینكه بیمار غیر پاسخگو بود و تنفس نداشت CPR را شروع كنند. یعنی بلا فاصله ۳۰ ماسازقلبی و دو تنفس بدهید.
*دو انگشت اشاره ومیانی دست خود را روی حنجره در خط وسط گردن مصدوم قرار دهید.
*انگشتان را به آرامی به داخل شیار بین نای و عضله گردن فرو برید.
*با فشار ملایم نبض کاروتید را لمس کنید.( کاروتیدها در دو طرف گردن و در پشت سیب آدم قرار دارند. نوک دو انگشت خود را به سمت عقب و در طول سیب آدم بلغزانید بطوریکه در شیار عمودی بین سیب آدم و عضله کنار آن قرار گیرد. توجه داشته باشید که شریانهای کاروتید را به آرامی لمس کنید).
*در صورت نبود ضربان قلب ماساژ قلبی را شروع کنید.
۸- ماساژ قلبی بدهید:
*قفسه سینه را برهنه کنید.
*احیاگران باید برای انتخاب محل دادن ماساژ قلبی دست خود را در مرکز قفسه سینه بین دو نوک سینه بیمار قرار داده واز تلف کردن وقت با بکارگیری روش Rib margin که دیگر توصیه نمی شود خودداری کنند.
*محل بین دو نوک سینه در آقایان یا دو انگشت بالاتر از شکاف جناغ سینه را مشخص کنید.
* در خانمها اگر امدادکر مرد بود از روی لباس زاویه دنده ها (فرورفتگی V شکل) را در پایین سینه لمس کند. سپس پاشنه یک دست را دو انگشت بالاتر از زاویه دنده و روی جناغ سینه(STERNUM) قرار دهد.
*پاشنه یک دست را در محل مشخص شده قرار دهید.
*پاشنه دست دیگر را روی دست اول قرار دهید.
*انگشتان دست اول را با دست دوم به سمت بالابکشید.
*بدون خمیدگی آرنج قفسه سینه را فشار دهی، انگشتان دست باید بالا نگه داشته شوند، بازوها و آرنجهای د ستتان را مستقیم نگهدارید، بدن باید از ناحیه مفصل ران حرکت داشته باشد. (مفصل ران نقطه اتکا و دوران محسوب میگردد)
*قفسه سینه را ۴ تا۵ سانت فشار دهید.
*بعد از هر دفعه ماساژ فشار را از قفسه سینه بردارید تا قفسه سینه به حالت اول بـرگردد(یعنی ۴ تا ۵ سانتی متر به با لا بیاید).
*و ۳۰ ماساژ (البته با سرعتی که ۱۰۰ بار در دقیقه بشود) بدهید.
*مدت زمان فشار به قفسه سینه با باز گشت آن به حالت اولیه برابر باشد،چرا؟ برای این که اجازه بدهیم فاز دیاستول انجام شود و رگهای قلب در زمان دیاستول (استراحت)خونگیری کنندتا قلب دچار کاهش خون و اکسیژن نشود و به حفره فلب هم فرصت دوباره بدهیم که از خون پر شود تا با ماساژ بعدی خونی باشد که به درون رگها پمپاژ شود.

در این شکل نحوه قرار گرفتن دستها هنگام ماساز قلبی نشان داده شده است.
۹ – تنفس دهید:
*راه تنفس را باز کنید.( یک دست به روی پیشانی بگذارید و سر را به عقب بدهید و با دست دیگر چانه را بالا بکشید)
*با انگشت شصت و اشاره دست روی پیشانی، بینی مصدوم را بگیرید.
*لبهایتان را روی لبهای مصدوم بگذارید.
* نفس خود را بطور موثرو تا بالا آمدن قفسه سینه مصدوم به درون ریه او بدمید( در عرض ۱ثانیه).
چنانچه سینه بیمار حین دمیدن بلند نشود به معنی انسداد راه هوایی، محکم نگرفتن سوراخهای بینی و یا محکم نچسباندن دهان به دهان مصدوم میباشد.
*دهان خود را بردارید وبینی را رها کنید.
*بعد از خروج هوا تنفس دوم را بدمید.
• تنفس دهان به بینی: در مواقعی که باز کردن دهان به هر علتی ناممکن باشد باید با به جلو کشیدن فک تحتانی دهان را بسته نگه داشته و از طریق بینی های مصدوم با دهان به درون ریه ها می دمید.
• تنفس دهان به بینی به روش دهان به دهان ترجیح داده شده است :
• -راه هوایی بهتر باز می شود .
• -استفاده از بینی برای تنفس مصنوعی آسان تر و ایمن تر است .
• -خطر اتساع معده كمتر است .
سپس برای انجام بازدم باید اجازه داد دهان باز شود.
در هر دقیقه حدود ۱۰۰ ماساژ قلبی و حدود ۶ تا ۸ تنفس داده شود.

در تصویر فوق محل فشار بر قفسه سینه در ماساژ قلبی نشان داده شده است همچنین تصویر زمان فشار بر قفسه سینه و برداشتن فشار از روی قفسه سینه نشان داده شده است .
ب)احیاء قلبی و ریوی درسن ۱ سال تا ۸ سال(اطفال):
احیاءقلبی و ریوی در اطفال( کودکان) نیز مانند بزرگسالان است بجز در مواردیکه ذکر می شود:

*احیاگران غیر حرفه ای ویا افراد حرفه ای در احیاء كودكان و نوزادان قبل از اطلاع به اورژانس و درخواست کمک باید ۲ دقیقه CPR را با نسبت ۳۰:۲ (مانند احیاء بزرگسالان) انجام دهند .
۱- دوتنفس دهان به دهان که هر تنفس به آرامی ودر یک ثانیه تا بالا آمدن قفسه سینه.
۲- فقط با یك پاشنه دست وسط خط بین دو نوك سینه را با فشار ماساژ دهیدو عمق ماساژ حدود نصف قفسه سینه می با شد(این میزان در كودكان یك تا ۸ سال ۲٫۵ تا ۳٫۸ سانتی متر می باشد).
ج)احیاء قلبی و ریوی زیر ۱ سال (شیر خوار):
احیاءقلبی و ریوی شیر خواران کمتر از یک سال نیز مانند بزرگسالان است بجز در مواردیکه ذکر می شود:
۱- با انگشتان دست به پای شیر خوار ضربه بزنید.
*احیاگران غیر حرفه ای ویا افراد حرفه ای در احیاء كودكان و نوزادان قبل از اطلاع به اورژانس و درخواست کمک باید ۲ دقیقه CPR را با نسبت ۳۰:۲ ( مانند احیاء بزرگسالان) انجام دهند.
۲- دوتنفس دهان به دهان و بینی که هر تنفس به آرامی ودر حدود یک ثانیه تا بالا آمدن قفسه سینه بطوری که دهان بروی بینی و دهان نوزاد و یا کودک کم سن و سال قرار داده میشود.
۳- ضربان قلب را در شیرخواران در کشاله ران (فمورال) ویا دربازر(براکیال)چک کنید.(این کار مخصوص امدادگران حرفه ای است).

? از آنجایی که قلب نوزادان در قفسه سینه در موقعیت بالاتری قرار داشته و قفسه سینه نیز قابل انعطاف تر است، تنها از نوک دو انگشت اشاره و میانی برای ماساژ استفاده میشود. این دو انگشت را وسط استخوان جناغ یک سانتی متر پایین تر از خطی که دو نوک سینه را به هم وصل میسازد قرار داده و به میزان ۱٫۳ تا ۲٫۵ سانتی متر به سمت پایین فشار وارد کنید

عوارض عملیات احیاء قلبی و ریوی :
 اتساع معده
 آسیب های مكانیكی
 خونریزی داخل فضای آبشامه ریه ها
 پارگی و آسیب به عضله قلب و شریان های بزرگ
 پارگی و لهیدگی كبد وریه ها
 آمبولی چربی
توجه:
به هر ۲تنفس و ۳۰ ماساژدراحیاء قلبی و ریوی یک سیکل (چرخه)می گویند.
زمانی که شروع به دادن تنفس و ماساژ قلبی می کنید برای بار اول تا ۵ سیکل پی در پی و بدون وقفه این کار را انجام دهید(حدود ۲ )دقیقه وسپس در عرض کمتر از ۱۰ ثانیه تنفس و ضربان قلب را چک کنید (که امدادگران غیر حرفه ای فقط تنفس را در عرض کمتر از ۱۰ ثانیه چک کنند که اگر تنفس بر گشته بود حتما نبض هم برگشته) و در امداد گران حرفه ای پس از چک تنفس و نبض،اگر نبض برگشته بود فقط تنفس بدهند.
حال اگر مصدوم تنفس و نبض نداشت در مرحله دوم این سیکلها رابه مدت ۵ دقیقه بدون وقفه ادامه دهید
(که در امداد گران غیر حرفه ای هرچه طولانی تر شود ویا اصلا قطع نشود بهتر است) و دوباره در عرض کمتر از۱۰ ثانیه تنفس و نبض را چک کنید و… عملیات احیا را تا آمدن گروه احیا از بیمارستان یافرد با تجربه تر ادامه دهید.
نكته: سرعت ماساژ قلبی ۱۰۰ بار در دقیقه میباشد. (كمتر از دو فشار در ثانیه).
نكته:زمان فشار وارد كردن و رها كردن سینه باید برابر باشد.
نكته:فشار باید به كمك وزن بدن وارد شود.
نكته: هنگامی که تنها یك نفر عملیات احیا را صورت میدهد، در بزرگسالان، كودكان و نوزادان (تمام سنین) در ازای هر ۳۰ ماساژ قلبی دو تنفس.
نكته:این چرخه را تا ۵ بار تكرار كنید.
نكته: هر ۳تا ۵ دقیقه یكبارتنفس و نبض كاروتید را بررسی كنید. به محض برقراری ضربان قلب ماساژ قلبی را متوقف كرده و تنها به تنفس مصنوعی با سرعت ۱۲ بار در دقیقه بپردازید.
نكته:به محض برقراری تنفس ،مصدوم را در حالت ریكاوری(بهبودی)قرار دهید.
نكته:هرگونه حركت و سرفه مصدوم به مفهوم برقراری تنفس و ضربان قلب بوده و باید عملیات متوقف شودواو را در وضعیت بهبودی قراردهید.
نكته:انتقال ویروس HIV حین عملیات احیاء قلبی ریوی تاكنون گزارش نشده است
نکته : هنگام ماساژ قلبی بطور عمودی به سمت پایین فشار وارد نمایید بطوریكه دیواره جلویی قفسه سینه به میزان ۴ تا ۵ سانتی متر فرو برود. این میزان در كودكان یك تا ۸ سال ۲٫۵ تا ۳٫۸ سانتی متر میباشد. در كودكان یك تا ۸ سال فقط با یك دست فشار وارد كنید. از آنجایی كه قلب شیر خواران زیر یک سال در قفسه سینه در موقعیت بالاتری قرار داشته و قفسه سینه نیز قابل انعطاف تر است، تنها از نوك دو انگشت اشاره و میانی برای ماساژ استفاده میشود. این دو انگشت را وسط استخوان جناغ (یك سانتی متریا به اندازه یک بند انگشت پایین تر از خطی كه دو نوك سینه را به هم وصل میسازد) قرار داده و به میزان ۱٫۳ تا ۲٫۵ سانتی متر به سمت پایین فشار وارد كنید.
نحوه دمیدن:
۲بار با سرعت ۱۲ بار در دقیقه در بزرگسالان و ۲۰ بار در دقیقه در کودکان و نوزادان.
سرعت ماساژ قلبی ۱۰۰ بار در دقیقه میباشد. (کمتر از دو فشار در ثانیه(
نکته:۷۵ درصد ایستهای قلبی در خانه روی میدهند.
نکته:عملیات احیاء قلبی ریوی شانس زنده ماندن مصدوم از ایست قلبی را دو برابر میسازد.
نکته:هر دقیقه تاخیر در عملیات احیاء قلبی وریوی ۷ تا ۱۰ درصد از شانس زنده ماندن مصـدوم کاستـه
می شود.
 چنانچه در راه هوائی مصدوم بیـهوش جسم خارجی گیر کرده چه قابل رویت باشد یا نباشد و چه بیرون نیاید حتما بدون وقفه باید بعد از دادن مانور صحیح شروع به احیاء وی کنید و اگر جسم خارجی پایین رفت نیز شما باید به عملیات احیاء قلبی وریوی خود ادامه دهید .چون در این شرایط که مصدوم بیهوش است عضلات بدن واز جمله عضله لوله تراشه(نای) نیز شل هستند و جسم خارجی در نای می رود و به علت این که ریه راست مستقیم تر و دهـانه اش گشـاد تر است جسم خارجی به داخـل ریه راست می رود و ریه چپ همچنان فعال باقی می ماند ضمن اینکه به علت شل بودن عضلات بدن هنـگام تنفس دادن از اطراف جسم خارجی هوا عبور کرده و به درون ریه می رود.

اقدامات آخر:
 استفاده از دستگاه دیفیبریلاتور و یا همان دستگاههای شوک الکتریکی میباشد. دیفیبریلاتورها در انواع قابل حمل خودکار خارجی (AED) و بیمارستانی موجود میباشند. استاندارد شوک با دیفیبریلاتورهای قابل حمل یک شوک و سپس ۲ دقیقه (۵ سیکل) عملیات احیاء قلبی ریوی CPR میباشد.
این بخش بر اساس جدیدترین شیوه های CPR بر اساس دستور العمل انجمن قلب امریکا نوشته شده است .

به اشتراک بگذارید : | | |